Củ đề máy nổ – cách đấu củ đề máy nổ   

Nhờ sự phát triển không ngừng của khoa học, công nghệ và ngành cơ khí máy móc đã sản xuất ra nhiều máy móc có lợi cho sản xuất và sinh hoạt. Trong đó không thể không nhắc đến máy nổ hay động cơ đầu nổ một thiết bị không còn xa lạ gì với mỗi người dân. Đây là thiết bị đang rất được ưa chuộng và được ứng dụng nhiều trong đời sống dân dụng, công nghiệp, xây dựng….nhờ có máy nổ các công việc sản xuất, bơm nước, vận hành máy móc trở nên đơn giản, hiệu quả hơn.

Trong máy nổ, củ đề là bộ phận không thể thiếu, đây là một động cơ điện nhỏ dùng để kéo theo bánh đà của động cơ khi máy khởi động nó đóng vai trò tạo lực quay ban đầu cho động cơ, giúp máy khởi động dễ dàng và đi vào hoạt động ổn định

Để phát huy hiệu quả tối đa của củ đề, việc đấu củ đề máy nổ đúng cách là điều cực kì quan trọng. Giúp đảm bảo máy khởi động tốt, nhanh và không bị ảnh hưởng đến tuổi thọ của thiết bị. Bởi vậy, nắm rõ việc đấu củ đề máy nổ chính xác là điều cần thiết, trong bài viết dưới đây chúng ta sẽ đi sâu vào việc hướng dẫn đấu củ đề máy nổ chính xác.

1. Củ đề máy nổ là gì?

Củ đề là một bộ phận có dạng motor điện một chiều có chức năng tác động lực kéo lên hệ thống động cơ. Củ đề thường được đặt gần động cơ và được kết nối với bánh đà thông qua một hệ truyền động. Khi cần khởi động thiết bị, củ đề sẽ được kích hoạt và bắt đầu quay, tạo lực kéo lên bánh đà để đẩy động cơ bắt đầu vận hành.

Củ đề có vai trò giảm sức lực cần thiết để người sử dụng khởi động máy nổ, thay vì phải khởi động thủ công tốn nhiều sức lực.

Cấu tạo cơ bản của củ đề bao gồm:

• Phần vỏ bọc củ đề: có chức năng chính là bảo vệ các linh kiện bên trong củ đề tránh khỏi hư hỏng và môi trường bên ngoài.
• Phần mô tơ đề: một motor nhỏ được tích hợp trong củ đề, sử dụng điện năng từ ắc quy để tạo ra mô- men xoắn cần thiết, có tác dụng tạo ra ngoại lực đủ lớn để kích thích động cơ đốt trong của ô tô hoạt động

• Công tắc từ: công tắc từ hoạt động như công tắc chính của dòng điện chạy tới motor và điều khiển bánh răng khởi động bằng cách đẩy nó vào ăn khớp với vành răng khi bắt đầu khởi động và kéo ra sau khi khởi động
• Cần dẫn động:  có chức năng truyền chuyển động từ công tắc đến bánh răng, đảm bảo bánh răng và bánh đà được ăn khớp và nhả khớp một cách chính xác, tạo ra lực chuyển động cho hệ thống động cơ.
• Bánh răng khởi động: là một phần rất quan trọng trong cấu tạo củ đề, bánh răng và vành răng truyền lực quay từ máy khởi động tới động cơ nhờ sự ăn khớp an toàn giữa chúng. Bánh răng được vát méo để ăn khớp được dễ dàng.

Phân loại :

• Củ đề cho máy nổ xăng với cấu tạo đơn giản , có kích thước nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ, tiêu thụ dòng điện vừa phải, sẽ thích hợp với những động cơ công suất nhỏ. Củ đề cho máy nổ xăng phù hợp lắp trên các loại máy bơm nước Pentax, máy xay xát, xới đất, máy phát điện dân dụng có công suất nhỏ… phù hợp môi trường cần khởi động nhanh, sử dụng đơn giản.

• Củ đề cho máy nổ dầu: có thiết kế chắc chắn, chịu tải cao, đặc biệt mô men xoắn lớn giúp khởi động được động cơ dầu nặng và khó nổ hơn động cơ xăng, thường sử dụng điện từ ắc quy.

Củ đề cho máy nổ dầu thường sử dụng cho các loại máy nổ dầu công suất lớn dùng trong công trình xây dựng như: máy trộn bê tông tự hành, tàu thuyền, xe tải, máy phát điện công nghiệp.. Phù hợp cho môi trường cần độ bền cao, sức tải khỏe, làm việc liên tục.

3. Cách đấu củ đề máy nổ

Để củ đề có thể hoạt động trơn tru và hiệu quả, việc đấu củ đề máy nổ chính xác là điều cực kì quan trọng. Sau đây là hướng dẫn chi tiết giúp người dùng có thể đấu củ đề máy nổ chính xác:

• Chuẩn bị trước khi đấu:

Chuẩn bị các dụng cụ cơ bản : cờ lê, kìm, tua vít, băng keo dán điện, găng tay…

Chuẩn bị dây dẫn: dây mới hoặc dây an toàn không bị đứt, oxy hóa hay lỏng đầu

Kiểm tra ắc quy: đảm bảo ắc quy đủ điện, có điện áp ổn định không bị yếu

Kiểm tra củ đề : đảm bảo củ đề không bị hỏng và có thể khởi động động cơ

• Sơ đồ đấu dây củ đề

Một bộ củ đề sẽ bao gồm 2 cực: cực dương (+) và cực âm (-) là 2 cực chính. Trong đó cực  ( + ) thường dây nối có màu đỏ, sẽ được đấu nối với ắc quy để lấy nguồn điện trực tiếp từ đó, làm năng lượng chính để khởi động đề nổ. Cực ( – ) nối dây màu xanh là cực nối từ ắc quy xuống thân máy.

Trong bộ củ đề còn có thêm 1 cực nhỏ được gọi là cực điều khiển có tác dụng nối dây từ công tắc khởi động hoặc khóa điện, dây nối cực này thường có màu xanh lá nối cực điều khiển và công tắc đề.

• Các bước thực hiện:

Trước khi thực hiện đấu điện, ta cần xác định rõ cực dương và cực âm trên ắc quy.

Sau khi xác định xong, lần lượt đấu dây từ cực (+) của ắc quy vào cực chính của củ đề, tiếp theo đấu dây (-) từ ắc quy xuống thân máy.

Tiếp tục đấu dây công tắc khởi động vào cực nhỏ ( cực điều khiển trên củ đề).

Sau khi đấu xong 3 cực trên, kiểm tra lại toàn bộ mối nối để chắc chắn không bị lỏng hoặc chập.

Sau cùng bật khởi động nút đề để kiểm tra xem đã đấu đúng chưa, nếu chưa đúng kiểm tra lại các cực xem có nhầm lẫn không, nếu đấu đúng, củ đề sẽ hoạt động bình thường, ta hoàn tất các bước đấu điện

VIDEO GIỚI THIỆU CỦ ĐỀ VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG

• Những lưu ý khi đấu củ đề máy nổ:

Đảm bảo dây dẫn từ các cực chắc chắn, không bị lỏng lẻo dẫn đến đánh lửa gây hỏng hóc thiết bị.

Không đấu nhầm các cực (+), cực (-) vì có khả năng sẽ bị chập cháy hoặc hỏng ắc quy, hỏng củ đề

Nếu không am hiểu kỹ thuật có thể nhờ thợ lành nghề hoặc chuyên viên đấu nối cho đảm bảo an toàn và tránh rủi ro.

4. Lỗi thường gặp khi đấu củ đề

Trong quá trình đấu củ đề, nếu không am hiểu kỹ thuật có thể dẫn đến những lỗi sai gây nên những sự cố như máy khó khởi động, hỏng hóc thiết bị hay chập cháy. Dưới đây là những lỗi thường gặp khi đấu củ đề máy nổ để người dùng nhận biết và sửa chữa kịp thời:

• Đấu nhầm cực của ắc quy (cực dương và cực âm) : sau khi đấu xong có tia lửa, chập chạy hoặc dây bị nóng nhanh. Khi hiện tượng này xảy ra phải ngắt ắc quy ngay à kiểm tra lại cực trước khi đấu
• Củ đề yếu hoặc không hoạt động: khi đấu xong bấm công tắc đề để thử hoạt động nhưng củ đề quay yếu hoặc đứng yên, nguyên nhân có thể do ắc quy không đủ điện, dân dẫn lỏng hoặc chổi than bị mòn. Để khắc phục cần phải kiểm tra lại ắc quy xem đã đủ điện chưa, siết chặt các mối nối và kiểm tra chổi than nếu cần thiết

• Củ đề kêu nhưng không khởi động hệ thống: bánh đà không quay có thể do điện cấp không đủ, kiểm tra lại nguồn điện
• Máy không nổ nhưng củ đề quay: có thể do lỗi bánh răng không ăn khớp với bánh đà hoặc lỗi nhiên liệu, bugi. Kiểm tra lại hệ thống bánh răng, hệ thống đánh lửa..
• Dây điện nóng bất thường: có thể do dây điện quá tải, hoặc phần tiếp xúc kém, đấu dây không chặt, nên thay loại dây dẫn lớn hơn.

5. Tầm quan trọng của củ đề máy nổ

Củ đề máy nổ là bộ phận khởi động không thể thiếu trong các loại động cơ xăng/ dầu. Nhiệm vụ của củ đề là lấy điện từ ắc quy để quay bánh đà, giúp động cơ dễ dàng nổ máy mà không cần tốn quá nhiều sức.

Củ đề máy nổ được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như máy phát điện, máy bơm nước, tàu thuyền, máy trộn bê tông..

Ứng dụng đặc biệt của củ đề máy nổ phải kể đến một trong những bộ phận quan trọng trong động cơ đầu nổ của máy trộn bê tông. Trong cấu tạo của động cơ, củ đề máy nổ như một trái tim giúp máy vận hành nhanh chóng, ổn định, đóng vai trò then chốt.

Máy trộn tự hành sử dụng đầu nổ diesel, một loại đầu nổ nặng, khó nổ, sức hoạt động lớn. Nhờ có củ đề  động cơ đầu nổ diesel chỉ cần vài giây để khởi động, giúp tăng cao tiến độ thi công của máy trộn, vừa giúp tiết kiệm công sức lao động (không phải nổ bằng tay vừa nặng vừa nguy hiểm)  vừa an toàn lại tăng hiệu quả trong quá trình làm việc.

Có thể nói củ đề là chìa khóa khởi động giúp các dòng máy nổ hoạt động bền bỉ, hiệu quả và an toàn. Vì vậy việc lựa chọn củ đề chất lượng và lắp đặt đúng kỹ thuật là yếu tố cần phải tuân thủ khi bạn có ý định sử dụng đầu nổ.